Pytanie zadane w tytule analizy generuje kolejne pytania, ilu potrzeba klientów, by galeria dobrze prosperowała, skąd biorą się klienci, którzy z nich wydają najwięcej pieniędzy? W analizie zajmę się pytaniem, ilu potencjalnych klientów może generować dworzec kolejowy i skąd ci klienci mogą przyjechać. Dworzec w Katowicach będzie w tym momencie dobrym studium przypadku, z uwagi na umiejscowioną przy nim Galerię Katowicką.
Założeniem analizy jest to, że potencjalni klienci będą przyjeżdżać pociągami do stacji Katowice, a czas jazdy pociągu osobowego zajmuje maksymalnie ok. 30 minut, a cała podróż do miejsca docelowego, łącznie z dojściem do dworca początkowego nie trwa dłużej niż godzinę. W przypadku bliżej położonych stacji kolejowych, spacer na stację kolejową może być dłuższy, a w gdy stacja kolejowa jest położona dalej od Katowic, wtedy spacer może trwać maksymalnie 30 minut.
Do badania wybrano 8 linii kolejowych,które docierają do Katowic w soboty w czasie otwarcia sklepów. Linie podzielono wg częstotliwości kursowania i wskazano stację początkową, która mieści się w przedziale czasowym dojazdu do stacji Katowice (ok. 30 minut).
- Co godzinę:
- Gliwice
- Tychy Lodowisko
- Dąbrowa Górnicza Ząbkowice
- Łaziska Górne Brada
- Kobiór
- Co 2 godziny
- Bytom Karb
- Jaworzno Szczakowa
- Co 3 godziny
- Mysłowice Brzezinka
Najwięcej pociągów Kolei Śląskich jeździ na trasie wschód-zachód pomiędzy Dąbrową Górniczą a Gliwicami oraz na południe regionu w stronę Tychów, Łazisk i Kobióra. Gdyby założyć, że w pociągu przyjedzie do Katowic 100 osób, to w ciągu godziny może dojechać około 1000 pasażerów z tych ośmiu tras.
Dostępność czasowa dworca w Katowicach
A jaka jest dostępność czasowa dworca w Katowicach? Na podstawie danych o czasie przejazdu pociągów oraz czasie dojścia do przystanków/stacji kolejowych na tych ośmiu trasach, została zbadana dostępność. Obliczono powierzchnię dostępności czasowej w interwałach 15-minutowych i policzono liczbę osób mieszkającą na tym terenie. Na mapie zwizualizowano strefy dostępności czasowej do dworca w Katowicach przy uwzględnieniu transportu kolejowego i pieszego do stacji wsiadania.
Najlepsza dostępność, jak się można było spodziewać, jest w Katowicach, z uwagi na krótki czas jazdy pociągiem, w strefie do 15 minut (oznaczonej kolorem niebieskim) można jeszcze dojść pieszo z okolicznych do stacji. Strefy do 30 minut znajdują się w okolicach większości badanych stacji. W badaniu wzięto pod uwagę 60 minut jako maksymalny czas podróży do dworca w Katowicach. W tabeli przedstawiono liczbę ludności w strefach dostępności w podziale na gminy.
| gmina | czas dojazdu i dojścia do stacji | liczba mieszkańców |
|---|---|---|
| Bytom | od 16 do 30 minut | 2268 |
| Bytom | od 31 do 45 minut | 40519 |
| Bytom | od 46 do 60 minut | 60086 |
| Będzin | do 15 minut | 340 |
| Będzin | od 46 do 60 minut | 2783 |
| Będzin | od 16 do 30 minut | 18866 |
| Będzin | od 31 do 45 minut | 22644 |
| Chorzów | od 46 do 60 minut | 6011 |
| Chorzów | do 15 minut | 6560 |
| Chorzów | od 31 do 45 minut | 29885 |
| Chorzów | od 16 do 30 minut | 62282 |
| Czeladź | od 31 do 45 minut | 935 |
| Czeladź | od 46 do 60 minut | 5460 |
| Dąbrowa Górnicza | od 16 do 30 minut | 18493 |
| Dąbrowa Górnicza | od 46 do 60 minut | 21196 |
| Dąbrowa Górnicza | od 31 do 45 minut | 55894 |
| Gliwice | od 16 do 30 minut | 1087 |
| Gliwice | od 31 do 45 minut | 15696 |
| Gliwice | od 46 do 60 minut | 49198 |
| Jaworzno | od 16 do 30 minut | 1486 |
| Jaworzno | od 31 do 45 minut | 4238 |
| Jaworzno | od 46 do 60 minut | 5027 |
| Katowice | od 46 do 60 minut | 21964 |
| Katowice | do 15 minut | 31901 |
| Katowice | od 31 do 45 minut | 93478 |
| Katowice | od 16 do 30 minut | 116767 |
| Kobiór | od 16 do 30 minut | 356 |
| Kobiór | od 46 do 60 minut | 616 |
| Kobiór | od 31 do 45 minut | 1905 |
| Mikołów | od 46 do 60 minut | 5246 |
| Mikołów | od 16 do 30 minut | 6808 |
| Mikołów | od 31 do 45 minut | 19074 |
| Mysłowice | do 15 minut | 2497 |
| Mysłowice | od 46 do 60 minut | 7405 |
| Mysłowice | od 31 do 45 minut | 23257 |
| Mysłowice | od 16 do 30 minut | 27230 |
| Orzesze | od 46 do 60 minut | 546 |
| Piekary Śląskie | od 46 do 60 minut | 55 |
| Pszczyna | od 31 do 45 minut | 244 |
| Pszczyna | od 46 do 60 minut | 413 |
| Ruda Śląska | do 15 minut | 660 |
| Ruda Śląska | od 16 do 30 minut | 19561 |
| Ruda Śląska | od 46 do 60 minut | 25829 |
| Ruda Śląska | od 31 do 45 minut | 33376 |
| Siemianowice Śląskie | od 46 do 60 minut | 5047 |
| Sosnowiec | do 15 minut | 4904 |
| Sosnowiec | od 46 do 60 minut | 40613 |
| Sosnowiec | od 31 do 45 minut | 47035 |
| Sosnowiec | od 16 do 30 minut | 47039 |
| Tychy | od 46 do 60 minut | 14640 |
| Tychy | od 16 do 30 minut | 38427 |
| Tychy | od 31 do 45 minut | 61236 |
| Zabrze | od 16 do 30 minut | 13515 |
| Zabrze | od 31 do 45 minut | 47213 |
| Zabrze | od 46 do 60 minut | 58251 |
| Łaziska Górne | od 16 do 30 minut | 2799 |
| Łaziska Górne | od 46 do 60 minut | 4405 |
| Łaziska Górne | od 31 do 45 minut | 7844 |
| Świętochłowice | do 15 minut | 3787 |
| Świętochłowice | od 46 do 60 minut | 5702 |
| Świętochłowice | od 31 do 45 minut | 16053 |
| Świętochłowice | od 16 do 30 minut | 22719 |
Sumarycznie, w strefie dostępności 15 minut mieszka nieco ponad 50 tys. osób. Tutaj trzeba zaznaczyć, że nie obliczono liczby ludności zamieszkałej w bezpośrednim sąsiedztwie dworca w Katowicach, warunek był taki, że trzeba było skorzystać z pociągu i przejechać przynajmniej jedną stację kolejową.
W strefie do 30 minut mieszka 450 tys. osób, a sumarycznie w strefie do 60 minut jest to już ponad 1,3 mln mieszkańców.
Dostępność piesza stacji kolejowych
Oprócz zbadania dostępności czasowej do dworca w Katowicach, przygotowano strefy dostępności badanych stacji kolejowych w obszarze badań. Obliczono strefy do 15 minut pieszo od każdej ze stacji. Jak widać na mapie, w niektórych gminach strefy te nachodzą na siebie z uwagi na bliską odległość między kolejnymi przystankami/stacjami. Taka sytuacja ma miejsce głównie w Tychach, gdzie na odcinku ok. 2 km są zlokalizowane 4 stacje.
Po wyznaczeniu obszarów 15-minutowej dostępności pieszej do stacji, obliczono zamieszkującą ją liczbę ludności. Najwięcej osób mieszka w pobliżu katowickich stacji, wyłączając główną stację Katowice, prawie 90 tys. osób ma mniej niż 16 minut piechotą do jednego z dworców w stolicy województwa, stanowi to 30% wszystkich mieszkańców miasta. Drugim miastem są Tychy, w których prawie 60% mieszkańców ma dobry dostęp do kolei. To miasto wygrywa w tym rankingu pod względem największej dostępności do kolei. Żadne inne miasto, które znajduje się na obszarze analizy nie ma tak dobrej dostępności. Na kolejnym miejscu znajduje się Chorzów, w którym dobry dostęp do kolei ma ok. 46% mieszkańców. Najmniejszy odsetek mieszkańców w dobrej dostępności do kolei zanotowano w Jaworznie, w którym istnieje stacja Jaworzno-Szczakowa na trasie Katowice-Kraków, usytuowana w znacznej odległości od centrum miasta.
| nazwa gminy | liczba ludności w strefie 15 minut od badanych stacji kolejowych | odsetek ludności gminy [w %] |
|---|---|---|
| Jaworzno | 3887 | 4,2 |
| Gliwice | 16898 | 9,3 |
| Ruda Śląska | 18184 | 13,1 |
| Zabrze | 25050 | 14,4 |
| Sosnowiec | 30886 | 15,1 |
| Bytom | 32109 | 19,1 |
| Mikołów | 10917 | 27 |
| Katowice | 89106 | 30,1 |
| Kobiór | 1511 | 30,8 |
| Dąbrowa Górnicza | 38156 | 31,5 |
| Będzin | 18546 | 32,3 |
| Mysłowice | 24400 | 32,7 |
| Łaziska Górne | 8236 | 36,8 |
| Świętochłowice | 18855 | 37,4 |
| Chorzów | 50627 | 46,4 |
| Tychy | 76392 | 59,6 |
W badaniu pokazano jakim generatorem ruchu jest dworzec kolejowy dla galerii handlowej. Dostępność czasowa jest wysoce skorelowana z liczbą ludności wokół, czyli im lepsza dostępność obiektu, tym większa szansa na sukces w biznesie, jakim jest w tym przypadku działalność handlowa. W zeszłym roku badałem korelację między liczbą pasażerów a dostępnością czasową.
Stacja kolejowa przy dużym centrum handlowym jest na pewno wygodnym miejscem dotarcia do miejsca robienia zakupów. Im więcej kursów pociągów, tym większe prawdopodobieństwo, że potencjalni klienci skorzystają z tego środka transportu. Przejazd pociągiem do 30 minut wydaje się sensownym czasem, który potencjalny klient centrum handlowego może przeznaczyć na przemieszczenie się do konkretnego obiektu handlowego. Lokalizacja przy tak dużej stacji, jaką jest stacja Katowice, wydaje się bardzo dobrym miejscem na taki biznes, jak galeria handlowa. Na brak klientów, w tym tych przybyłych koleją, nie powinna narzekać.
