W tym artykule prezentuję mapy z wysokością mediany wieku w polskich powiatach w latach 2018-2023. Na początek wyjaśnijmy co znaczy mediana.
Definicja:
Wskazuje przeciętny wiek osób w danej zbiorowości (np. zamieszkującej określone terytorium). Wartość mediany wyznacza granicę wieku, którą połowa osób w danej zbiorowości już przekroczyła, a druga połowa jeszcze nie osiągnęła.
Źródło definicji zaprezentowane w BDL GUS:
- Demografia
Autor: Holzer Jerzy Z.
Miejsce publikacji: PWE Warszawa 1999 r.
Mediana wieku w polsce
Mediana wieku dla Polski w 2018 roku wynosiła 40,9, a 5 lat później już 42,8. Gdybyśmy podzielili to według płci to mediana wieku kobiet w 2018 roku wynosiła 42,6, a w 2023 44,4. Z kolei mediana mężczyzn to odpowiednio 39,3 i 41,2.
Zobaczmy jak wyglądał rozkład przestrzenny mediany wieku w 2018 roku.
Kolory reprezentują różne przedziały mediany wieku – im ciemniejszy odcień, tym starsza populacja w danym powiecie.
Główne obserwacje:
- Najmłodsza populacja (najjaśniejsze kolory) występuje głównie w okolicach dużych miast (Poznania, Trójmiasta oraz na wschód od Krakowa)
- Najstarsza populacja (najciemniejsze kolory) jest szczególnie widoczna w powiatach centralnych oraz w niektórych regionach południowych i południowo-zachodnich.
W 2018 roku najwyższa mediana wieku występowała w Sopocie (47,3 lat), powiecie hajnowskim (46,8) oraz w Jeleniej Górze (45,6), z kolei najniższa w powiecie kartuskim (34,6), limanowskim (35,7) i nowosądeckim (35,9).
Zobaczmy jak sytuacja wyglądała w 2023 roku
Powiatów o medianie wieku powyżej 44 lat w 2023 roku było o wiele więcej niż w 2018. Największa koncentracja miała miejsce w pasie od Jeleniej Góry do powiatu hrubieszowskiego na wschodzie.
A teraz porównanie lat 2018 i 2023 na mapie
Ogólny wzrost mediany wieku
- W 2018 roku najniższy zakres mediany wieku wynosił 34,6 – 38,8 lat, a w 2023 roku już 36,2 – 40,8 lat. To oznacza, że nawet najmłodsze powiaty stały się średnio starsze o około 2 lata.
- Górna granica przedziałów również się przesunęła – w 2018 roku najwyższa wartość to 47,3 lat, a w 2023 roku już 48,9 lat, co pokazuje systematyczne starzenie się populacji.
Zmiany w rozkładzie przestrzennym
- Największe zmiany nastąpiły w północnej i południowo-wschodniej Polsce. Szczególnie wyróżnia się północna Polska z dużym skupiskiem powiatów, które najbardziej się „zestarzały”
- W dużych miastach (Warszawa, Kraków, Wrocław i Gdańsk) nastąpił spadek wysokości mediany wieku
- W Poznaniu mediana wieku się nie zmieniła
Prawdopodobne przyczyny zmian mediany wieku
- Migracje wewnętrzne – odpływ młodych ludzi do większych miast oraz za granicę przyspiesza starzenie się regionów peryferyjnych.
- Niski przyrost naturalny – spadek liczby urodzeń powoduje wzrost mediany wieku w wielu powiatach.
Dane pochodzą z Banku Danych Lokalnych Głównego Urzędu Statystycznego