[:pl]
14 marca 2017 roku Komitet Ekonomiczny Rady Ministrów podjął decyzję o rekomendacji Radzie Ministrów przygotowań do realizacji Centralnego Portu Lotniczego. Jedno jest pewne, ma powstać między Warszawą a Łodzią, dokładnej lokalizacji nie podano.
Od wielu lat trwa dyskusja nad sensem powstania CPL, pojawiają się propozycje jego lokalizacji. My wybraliśmy kilka z nich i przeanalizujemy je pod kątem dojazdu drogowego i kolejowego.
Analiza jest oczywiście fragmentaryczna i dotyczy tylko kilku aspektów wyboru lokalizacji, których w pełnej wersji jest o wiele więcej. Zajmiemy się jedynie dostępnością czasową do analizowanych lokalizacji transportem drogowym i kolejowym.
Potencjalne lokalizacje CPL w przestrzeni
Badanymi lokalizacjami są:
- Mszczonów
- Baranów
- Łowicz
- Błonie
- Teresin
- Żyrardów.
Jak widać na mapie, wszystkie lokalizacje znajdują się w pobliżu sieci kolejowej i drogowej. Jest to najważniejszy aspekt lokalizacji Centralnego Portu Lotniczego. Powinien znajdować się pobliżu już istniejącej sieci transportowej, jednak nie na tyle blisko, by jego możliwości rozwoju przestrzennego nie były ograniczone. Duży port lotniczy musi mieć pas startowy o długości 4 km, a w przyszłości drugi pas startowy. Powoduje to, że obszar zajęty pod lotnisko musiałby mieć wymiary minimum 3 na 4 km. W przyszłości powinien mieć możliwość rozbudowy o kolejne obszary. Niesie to za sobą koszty zmiany planów zagospodarowania gmin, na których powstanie CPL. Należałoby również zabezpieczyć tereny pod przyszłą rozbudowę.
Z wybranych lokalizacji najdalej położony jest Łowicz, który znajduje się 70 km od centrum Warszawy, najbliżej znajdują się Błonie (29 km). Pozostałe badane lokalizacji są położone w przedziale 40-50 km od centrum Warszawy.
Dla większości pasażerów, bliskość Warszawy jest priorytetem. Dlatego CPL powinien znajdować się maksymalnie 50 km od centrum stolicy. W przypadku takich założeń lokalizacja w pobliżu Łowicza odpada.
Ważnym aspektem lokalizacji CPL jest bliskość głównych linii kolejowych biegnących z/do Warszawy. Wszystkie badane lokalizacje spełniają ten warunek, a najbardziej Błonie, Baranów i Żyrardów. Do tych trzech lokalizacji należałoby wybudować najkrótszy łącznik, w pozostałych lokalizacjach włączenie w sieć kolejową wymagałoby większych nakładów. Wziąłem tu jedynie odległość od linii kolejowych, w przypadku pełnego badania należy wziąć pod uwagę wszystkie elementy prawidłowej lokalizacji. Po wybraniu konkretnej lokalizacji należałoby zmienić trasy niektórych pociągów, bo mogły kursować przez stację kolejową zlokalizowaną na terenie CPL.
Badanie dostępności czasowej
W tej części analizy zajmę się zbadaniem dostępności czasowej badanych lokalizacji Centralnego Portu Lotniczego. Model przemieszczania zbudowano na podstawie sieci drogowej i kolejowej, uwzględniając ograniczenia prędkości. Pochodzi on z końca ubiegłego roku.
Do pełnej analizy należałoby stworzyć najnowszy model, uwzględniający wszystkie nowe inwestycje oraz kongestię ruchu. A także wariantować prędkości wg pory dnia i ruchu na drogach. Należy również uwzględnić docelową sieć drogową i kolejową, która powstanie po wybudowaniu CPL.
Pierwsza potencjalna lokalizacja, w okolicach gminy Mszczonów, znajduje się przy granicy województw mazowieckiego i łódzkiego. Strefa dojazdu do 30 minut obejmuje okoliczne gminy, po utworzeniu głównymi drogami i siecią kolejową, dostępność na pewno się zwiększy i najbliższa strefa znacznie się rozszerzy. Strefa godzinna obejmuje lotnisko Okęcie oraz Warszawę. Z kolei strefa 90 minut obejmuje drugie duże miasto w okolicy, czyli Łódź.
Druga badana lokalizacja CPL znajduje się w gminie Baranów, która leży bliżej stolicy. Ma to swoje odzwierciedlenie w dostępności czasowej, najbliższa strefa do 30 minut obejmuje Warszawę i Okęcie. Wszystkie strefy są przesunięte w stosunku do strefa Mszczonowa w stronę północno-wschodnią. Strefa do dwóch godzin obejmuje nawet Toruń.
Mapa przedstawia dostępność czasową lokalizacji CPL w okolicach Baranowa
Kolejną badaną lokalizacją jest, najbardziej na zachód wysunięta, gmina Łowicz. Ta lokalizacja sprawia, że w strefie dwugodzinnej znajduje się Toruń, Bydgoszcz i powiat poznański. W strefie godzinnej dostępności znajdują się Warszawa i Łódź.
Kolejnym badanym miejscem potencjalnej lokalizacji CPL jest gmina Błonie, która leży najbliżej Warszawy. Strefa do 30 minut obejmuje część obszaru stolicy, a strefa godzinna lotnisko w Modlinie. Krańce strefy do 120 minut stykają się z Toruniem i Poznaniem.
Przedostatnią badaną lokalizacją jest Teresin, który leży około 45 km od centrum Warszawy. Poza tym leży najdalej od autostrady A2 i linii kolejowych nr 1 i 4 biegnącymi na południe kraju. Strefa półgodzinna obejmuje okoliczne gminy, godzinna Warszawę i Modlin. W dwie godziny można dojechać z Torunia i Siedlec.
Ostatnia lokalizacja to Żyrardów, który znajduje się około 45 km od Warszawy, pomiędzy autostradą A2 a liniami kolejowymi 1 i 4. Najbliższa strefa 30-minutowa osiąga zachodnie granice Warszawy, w około godzinę można dojechać z Łodzi. W dwie godziny można dojechać z Torunia.
Ile osób mieszka w strefach czasowych?
Jak widać w tabeli poniżej, najwięcej osób w strefie do 30 minut mieszka w lokalizacjach Błonie i Baranów, najmniej w Teresinie. Proszę pamiętać, że dostępność badana jest teraz, kiedy nie ma jeszcze docelowej infrastruktury drogowej oraz kolejowej i czas dojazdu jest dłuższy. W strefie od 30 do 60 minut, w każdej z badanych lokalizacji, mieszka już powyżej 1,5 mln osób. W lokalizacjach Łowicz i Żyrardów mieszka ponad 3 mln osób. Sumarycznie, w całym obszarze oddziaływania badanych lokalizacji (do 2 godzin), w każdej lokalizacji mieszka około 8 milionów osób.
| Lokalizacja | do 30 minut | od 30 do 60 minut | od 60 do 90 minut | od 90 do 120 minut | Suma |
|---|---|---|---|---|---|
| Baranów | 1 169 037 | 2 471 051 | 2 170 872 | 2 241 947 | 8 052 908 |
| Błonie | 1 637 018 | 1 611 515 | 2 415 818 | 2 083 164 | 7 747 515 |
| Łowicz | 291 164 | 3 371 458 | 2 203 039 | 2 259 238 | 8 124 899 |
| Mszczonów | 291 691 | 2 770 303 | 2 672 198 | 2 253 043 | 7 987 235 |
| Teresin | 265 327 | 2 711 873 | 2 381 581 | 2 097 485 | 7 456 267 |
| Żyrardów | 658 224 | 3 079 641 | 2 255 291 | 2 136 004 | 8 129 160 |
Według planów dotyczących CPL, ma to być port przesiadkowy, więc nie jest istotna tak bardzo liczba mieszkańców, na których bezpośrednio ma oddziaływać ten port lotniczy. Ważna jest lokalizacja w stosunku do Warszawy, największego ośrodka biznesowego i turystycznego Polski.
Analizy odnośnie docelowej lokalizacji powinny być bardzo szerokie i szczegółowe. Dostępność czasowa jest tylko wycinkiem takich analiz, jednak powinna być istotnym elementem takich badań.
Co dalej?
Należałoby przeprowadzić Wielokryterialną Analizę Lokalizacji (MCE) obejmującą szereg istotnych czynników wpływających na wybór najlepszej lokalizacji. Dobrym badaniem byłaby analiza konkurencji lotnisk z modelowaniem sytuacji po wybudowaniu Centralnego Portu Lotniczego i jego wpływ na istniejące lotniska w Polsce, jak i w regionie Europy Wschodniej.
[:]
