[:pl]
Prawie każdy z nas korzysta regularnie z apteki. Jedni mniej, drudzy więcej, ale w końcu każdego dopadnie przeziębienie lub inne dolegliwości. Wtedy udajemy się do apteki, najczęściej do tej najbliższej, jeśli nie ma potrzebnych nam leków to albo zamawiamy z późniejszym odbiorem albo idziemy do drugiej, bardziej oddalonej.
Ta mikroanaliza chodziła nam po głowie już kilka miesięcy temu, gdy zamykała się jedna z analizowanych aptek, w której autor sporadycznie robił zakupy. Właśnie sporadycznie, z uwagi na w miarę dobre zdrowie, ale również z uwagi na małą ofertę i potrzebę częstego zamawiania towaru, który byłby do odbioru za kilka lub kilkanaście godzin. A to nie wchodziło w grę, gdyż leki powinny być dostępne na miejscu. Gdy czytacie Państwo ten wpis, nowa apteka działa już od ponad miesiąca. I wygląda na to, że w tym wypadku lepiej poradzi sobie niż jej poprzedniczka.
W tym krótkim badaniu chcemy pokazać jaki wpływ na obszar oddziaływania ma bezpośrednia i bliska konkurencja dla Apteki Centrum zlokalizowanej na ulicy Józefowskiej w Katowicach. Obie apteki zlokalizowane są od siebie o niespełna 170 metrów, po dwóch stronach ulicy, poniżej mapa z zaznaczeniem obu aptek, a tutaj link do mapy OSM.
W najbliższej okolicy, oprócz dwóch badanych obiektów, zlokalizowane są jeszcze m.in. apteki przy ul. Kotlarza, Ściegiennego i Agnieszki, które również braliśmy pod uwagę przy analizie konkurencji. W przypadku takich analizach trzeba wziąć pod uwagę wszystkie obiekty w otoczeniu, w innym wypadku wyniki badania byłyby niemiarodajne. Analizę konkurencji badamy na podstawie dostępności czasowej w modelu pieszym oraz atrakcyjnością oferty danego obiektu.
W pierwszym przypadku analizy konkurencji aptek, wszystkie obiekty mają tę samą wagę atrakcyjności, czyli zakładamy, że oferta jest taka sama. Mapa pokazuje obszar oddziaływania w przypadku działania tylko jednej apteki, gdy pojawiła się konkurencja, rynek podzielił się na dwie apteki i zobaczymy ten podział. Proszę pamiętać, tutaj założyliśmy, że oferta jest taka sama we wszystkich aptekach.
Wyniki
W momencie gdy Apteka Centrum nie ma konkurencji przy ul. Józefowskiej widać dominację tej apteki w okolicy. Warstwica 50% prawdopodobieństwa (obszar wewnątrz którego jest największe prawdopodobieństwo udania się do danego obiektu) obejmuje teren ponad 0,75 km2, w momencie pojawienia się konkurencji, obszar największego prawdopodobieństwa zmniejsza się do ok 0,2 km2. Mniejszy obszar ma swoje konsekwencje w liczbie osób zamieszkałych w tym rejonie i mniejsze prawdopodobieństwo skorzystania z oferty apteki. W przypadku braku konkurencji liczba mieszkańców obszaru największego prawdopodobieństwa wyboru Apteki Centrum oscyluje wokół 4500 osób. W momencie gdy pojawiła się konkurencja, liczba potencjalnych mieszkańców obszaru największego prawdopodobieństwa wyboru Apteki Centrum zmalała do około 1550 osób, a liczba mieszkańców obszaru największego prawdopodobieństwa wyboru nowej apteki to 2000 osób. Pojawienie się konkurencji dla Apteki Centrum oznacza, że liczba mieszkańców tego obszaru zmniejszyła się prawie trzykrotnie. Pamiętajmy, że w tej części analizy konkurencji założyliśmy, że apteki mają taką samą ofertę i w tym momencie największą rolę odgrywa dostępność czasowa aptek.
Ilu potencjalnych klientów?
Po przeliczeniu prawdopodobieństwa można obliczyć liczbę potencjalnych klientów zamieszkujących obszar największego prawdopodobieństwa. W przypadku braku konkurencji, liczba potencjalnych klientów z obszaru największego prawdopodobieństwa to ok. 3450 osób, a w momencie pojawienia się konkurencji liczba potencjalnych klientów dla Apteki Centrum zmalała do 1160. Nowa apteka ma nieco więcej potencjalnych klientów, których jest około 1300 osób.
Należy też wyjaśnić, że pojawienie się konkurencji nie oznacza, że rynek od razu podzielił się na połowę dla każdej z nich. Jak zobaczą Państwo dokładnie obie mapy to obszar największego prawdopodobieństwa w sytuacji braku konkurencji jest większy niż dwa obszary największego prawdopodobieństwa dla sytuacji w przypadku pojawienia się nowej apteki. Powoduje to obecność nowej konkurencji, obszar mniejszego prawdopodobieństwa w tym wypadku powiększa się z uwagi na to, iż mieszkańcy mają do wyboru już dwie najbliższe apteki i mają dylemat z której skorzystać. W tym momencie pojawiają się bodźce w postaci lepszej oferty, tańszych artykułów itp.
W momencie gdybyśmy zamodelowali przewagę jednej (np. większa oferta leków, dłuższe godziny otwarcia, niższe ceny), a następnie drugiej apteki wyniki mogłyby się różnic znacząco od wyników analizy konkurencji w momencie wzięcia pod uwagę takiej samej oferty.
Czas pokaże czy klienci zostaną przy Aptece Centrum, która działa na rynku dłuższy czas, czy część z nich przejdzie do konkurencji, która w tym przypadku wydaje się być lepiej przygotowana na walkę o klienta, niż jej poprzedniczka.
[:]